شستن گلیم فرش در قالیشویی – گلیم فرش‌ها به دلیل طرح‌ها و نقوش خاص، جنس متفاوت و تنوع در بافت و رنگ‌بندی، از محبوبیت ویژه‌ای برخوردارند. این نوع از فرش‌ها به ویژه در مناطقی از ایران همچون کردستان، کرمان و خراسان تولید می‌شوند و دارای ارزش فرهنگی و هنری بالایی هستند. گلیم‌ها نه تنها به عنوان یک پوشش زیبا، بلکه به عنوان نماینده‌ای از تاریخ و فرهنگ منطقه به شمار می‌آیند. اما یکی از چالش‌های اصلی مالکان گلیم فرش‌ها، نگهداری و تمیز کردن صحیح آن‌هاست. از آنجا که گلیم فرش‌ها نسبت به فرش‌های معمولی حساس‌تر هستند و ممکن است در صورت شستشوی نادرست آسیب ببینند، انتخاب روش مناسب برای تمیز کردن آن‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
این مقاله که توسط تیم نگارش مقالات سایت قالیشویی در چیذر تهیه شده است، به بررسی جامع و کامل اصول شستن گلیم فرش در قالیشویی می‌پردازد. در ادامه با روش‌های تخصصی و حرفه‌ای شستشوی گلیم فرش آشنا خواهید شد که نه تنها باعث حفظ زیبایی و کیفیت گلیم فرش می‌شود، بلکه عمر آن را نیز افزایش می‌دهد. همچنین در پایان مقاله نکات مهمی درباره چگونگی جلوگیری از آسیب به گلیم فرش‌ها و راهکارهای نگهداری بهتر ارائه خواهد شد.
چرا شستشوی گلیم فرش تخصصی نیاز دارد؟
گلیم فرش‌ها به دلیل ساختار و بافت خاص خود نیاز به مراقبت‌های ویژه‌ای دارند. برخلاف فرش‌های ماشینی یا حتی فرش‌های دستباف معمولی، گلیم فرش‌ها با الیاف نازک‌تر و حساس‌تری ساخته می‌شوند که در برابر مواد شیمیایی قوی، رطوبت زیاد و دمای بالا بسیار آسیب‌پذیر هستند. این الیاف معمولاً از پشم، پنبه یا مواد طبیعی دیگر تهیه می‌شوند که نیاز به توجه و نگهداری خاص دارند.
حساسیت رنگ و بافت:
بسیاری از گلیم فرش‌ها با رنگ‌های طبیعی رنگ‌آمیزی شده‌اند که به زیبایی و ارزش افزوده آن‌ها کمک می‌کند. اما این رنگ‌ها می‌توانند در اثر شستشوی نادرست، رنگ پس دهند یا محو شوند. برای مثال، رنگ‌های طبیعی مانند انار، زعفران و دیگر مواد گیاهی ممکن است در صورت استفاده از شوینده‌های شیمیایی قوی، به شدت تحت تأثیر قرار گیرند.
لکه‌پذیری سریع:
یکی از دلایل مهمی که شستشوی گلیم فرش باید به صورت تخصصی انجام شود، همین حساسیت‌های رنگ و جنس الیاف است. همچنین، گلیم فرش‌ها به علت نوع بافت و الیاف خود، به سرعت لکه‌پذیر هستند و تمیز کردن آن‌ها نیاز به تجربه و تجهیزات خاصی دارد که فقط در قالیشویی‌های تخصصی موجود است. لکه‌هایی که بر اثر ریختن مایعات یا برخورد با مواد غذایی به وجود می‌آیند، اگر به سرعت درمان نشوند، ممکن است به سطوح عمیق الیاف نفوذ کرده و باعث آسیب دائمی شوند.
مراحل شستشوی گلیم فرش در قالیشویی
۱. بررسی و ارزیابی اولیه:
قبل از شروع فرآیند شستشو، گلیم فرش‌ها به دقت بررسی می‌شوند تا نوع آلودگی و میزان کثیفی آن‌ها مشخص شود. در این مرحله، قالیشویان حرفه‌ای به بافت و نوع الیاف گلیم فرش توجه می‌کنند و در صورت وجود لکه‌های خاص، روش‌های مناسب برای درمان آن‌ها را شناسایی می‌کنند. این ارزیابی اولیه به آن‌ها کمک می‌کند تا از روش‌های صحیح و متناسب با نوع فرش استفاده کنند و از آسیب‌های احتمالی جلوگیری کنند.
۲. گردگیری و غبارگیری:
گرد و غبار یکی از اصلی‌ترین عوامل کثیفی گلیم فرش‌هاست که قبل از شستشوی اصلی باید از بین برود. در قالیشویی‌های حرفه‌ای از دستگاه‌های مخصوص غبارگیری استفاده می‌شود که بدون آسیب به الیاف و بافت، گرد و خاک‌های عمیق فرش را خارج می‌کنند. این مرحله برای جلوگیری از گِل شدن گرد و خاک در زمان شستشو بسیار حیاتی است و به حفظ تمیزی فرش در طولانی‌مدت کمک می‌کند.
۳. انتخاب شوینده مناسب:
یکی از مهم‌ترین مراحل شستشوی گلیم فرش، انتخاب شوینده‌های مناسب و ملایم است. از آنجا که بسیاری از گلیم فرش‌ها با رنگ‌های طبیعی رنگ‌آمیزی شده‌اند، استفاده از شوینده‌های قوی و شیمیایی ممکن است به رنگ‌ها آسیب بزند. قالیشویی‌های تخصصی معمولاً از مواد شوینده خاص و بدون ترکیبات شیمیایی قوی استفاده می‌کنند که ضمن تمیز کردن فرش، از رنگ و بافت آن محافظت می‌کنند.
۴. شستشوی ملایم:
گلیم فرش‌ها به دلیل بافت نازک و حساس‌شان نیاز به شستشوی ملایم دارند. در این مرحله، آب با دمای مناسب و شوینده‌های انتخاب شده به طور یکنواخت بر روی گلیم فرش پخش می‌شود و سپس به آرامی شسته می‌شود. این کار با تجهیزات خاصی انجام می‌شود تا هیچ آسیبی به فرش نرسد. به عنوان مثال، استفاده از ماشین‌های شستشو با کنترل دما و فشار آب می‌تواند به حفظ کیفیت بافت و رنگ کمک کند.
۵. آبگیری و خشک کردن:
یکی از مهم‌ترین مراحل پس از شستشوی گلیم فرش، آبگیری مناسب و سریع آن است. اگر گلیم فرش‌ها به مدت طولانی مرطوب بمانند، احتمال ایجاد بوی نامطبوع و پوسیدگی الیاف افزایش می‌یابد. قالیشویی‌های تخصصی از دستگاه‌های آبگیری مدرن استفاده می‌کنند که بدون آسیب رساندن به فرش، آب اضافی را به سرعت از آن خارج می‌کند. پس از آبگیری، گلیم فرش‌ها در محیطی با دمای کنترل شده و به دور از نور مستقیم خورشید خشک می‌شوند. این روش به جلوگیری از تغییر رنگ و بافت فرش کمک می‌کند.
مراقبت‌های پس از شستشو
شستشوی گلیم فرش تنها بخشی از فرآیند نگهداری و حفظ زیبایی آن است. پس از شستشو، توجه به مراقبت‌های ویژه می‌تواند به افزایش عمر و کیفیت گلیم کمک کند. یکی از نکات کلیدی این است که گلیم فرش‌ها را در مکان‌های مرطوب یا در معرض نور مستقیم خورشید قرار ندهید، زیرا رطوبت می‌تواند منجر به بوی نامطبوع و پوسیدگی الیاف شود و نور مستقیم خورشید نیز می‌تواند باعث محو شدن رنگ‌ها و آسیب به بافت آن گردد. همچنین، بهتر است گلیم‌ها را در فضاهای دارای تهویه مناسب نگهداری کنید تا از تجمع رطوبت و آلودگی جلوگیری شود.
برای جلوگیری از ورود گرد و غبار و کثیفی به گلیم فرش، استفاده از پوشش‌های محافظ توصیه می‌شود. این پوشش‌ها می‌توانند به عنوان یک لایه محافظ عمل کرده و از آلودگی‌های محیطی جلوگیری کنند. همچنین، در صورت عدم استفاده از گلیم، بهتر است آن را رول کرده و در یک مکان خشک و دور از نور خورشید نگهداری کنید. این کار به جلوگیری از آسیب‌های احتمالی و حفظ کیفیت گلیم فرش کمک خواهد کرد. رعایت این نکات نه تنها به حفظ زیبایی و تمیزی گلیم کمک می‌کند، بلکه عمر آن را نیز به طور قابل توجهی افزایش می‌دهد.
نگهداری صحیح
برای نگهداری بهتر از گلیم فرش، توجه به چند نکته حائز اهمیت است:
استفاده از قالی‌پوش: قالی‌پوش‌ها می‌توانند از آلودگی و آسیب‌های احتمالی ناشی از رفت و آمد جلوگیری کنند.
جابه‌جایی منظم: جابه‌جایی گلیم فرش در فواصل زمانی معین، به جلوگیری از فرسایش و ایجاد ترک یا ساییدگی در نقاط خاص کمک می‌کند.
استفاده از خدمات حرفه‌ای: در صورت بروز لکه یا آسیب، بهتر است به جای تلاش برای تعمیر در منزل، از خدمات قالیشویی‌های تخصصی بهره‌برداری کنید.
نکات مهم در شستشوی خانگی گلیم فرش
اگر قصد دارید گلیم فرش خود را در خانه بشویید، بهتر است به چند نکته مهم توجه کنید:
۱. استفاده از شوینده ملایم: شوینده‌های قوی می‌توانند به الیاف و رنگ‌های طبیعی گلیم فرش آسیب برسانند. استفاده از شوینده‌های خانگی ملایم یا شوینده‌های مخصوص فرش توصیه می‌شود. بهتر است قبل از استفاده از هر شوینده‌ای، آن را روی قسمتی کوچک از فرش امتحان کنید تا از عدم آسیب آن اطمینان حاصل کنید.
۲. شستشوی دستی: بهترین روش برای شستشوی گلیم فرش در خانه، شستشوی دستی است. از شستشوی ماشین لباسشویی برای گلیم فرش خودداری کنید، چرا که ممکن است به بافت و الیاف آن آسیب بزند. شستشوی دستی با استفاده از اسفنج یا پارچه نرم به همراه شوینده ملایم، بهترین نتیجه را خواهد داشت.
۳. خشک کردن مناسب: پس از شستشو، گلیم فرش را در محیطی با تهویه مناسب و به دور از نور مستقیم خورشید خشک کنید. قرار دادن گلیم فرش در معرض نور مستقیم خورشید می‌تواند باعث تغییر رنگ و آسیب به الیاف آن شود. همچنین بهتر است از فن‌های هوشمند یا دستگاه‌های تهویه مطبوع برای تسریع در فرآیند خشک کردن استفاده کنید.
اهمیت سپردن گلیم فرش به قالیشویی تخصصی
همانطور که در طول مقاله اشاره شد، گلیم فرش‌ها به دلیل حساسیت‌های خاصشان نیاز به شستشو و مراقبت‌های ویژه دارند. قالیشویی‌های تخصصی با داشتن تجهیزات و مواد مناسب می‌توانند این فرآیند را به بهترین شکل ممکن انجام دهند و از آسیب‌های احتمالی جلوگیری کنند. با سپردن گلیم فرش به قالیشویی‌های حرفه‌ای، از کیفیت شستشو و حفظ زیبایی و عمر فرش خود مطمئن خواهید بود.
مواد شویند مرغوب در قالیشویی چیذر
برای شستشوی گلیم در قالیشویی چیذر، انتخاب مواد شوینده مناسب و ملایم از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. بهترین گزینه‌ها شامل شوینده‌های پایه طبیعی و غیرشیمیایی هستند که به الیاف حساس گلیم آسیب نرسانند. شوینده‌هایی که از مواد گیاهی مانند صابون‌های ملایم یا پودرهای مخصوص فرش تهیه می‌شوند، معمولاً بهترین انتخاب هستند. این مواد شوینده نه تنها به تمیزی گلیم کمک می‌کنند، بلکه از رنگ و بافت آن نیز محافظت می‌کنند. استفاده از شوینده‌های بدون عطر و رنگ مصنوعی نیز به کاهش خطر حساسیت‌های پوستی و آسیب به الیاف گلیم کمک می‌کند.
جمع بندی
شستشوی گلیم فرش‌ها به دلایل مختلف از جمله حساسیت رنگ و الیاف، لکه‌پذیری سریع و نیاز به روش‌های خاص، باید با دقت و احتیاط انجام شود. استفاده از خدمات قالیشویی‌های تخصصی نه تنها به حفظ کیفیت و زیبایی فرش کمک می‌کند، بلکه عمر آن را نیز افزایش می‌دهد. در نهایت، رعایت نکات مراقبتی و استفاده از روش‌های صحیح شستشو، به شما این امکان را می‌دهد که گلیم فرش‌های خود را در بهترین شرایط نگهداری کنید.
سوالات متداول در مورد شستن گلیم فرش در قالیشویی
۱. چرا باید از شوینده‌های مخصوص برای شستشوی گلیم استفاده کنیم؟
استفاده از شوینده‌های مخصوص به دلیل حفظ رنگ و بافت گلیم و جلوگیری از آسیب به الیاف طبیعی آن ضروری است. شوینده‌های قوی و شیمیایی ممکن است باعث رنگ‌پریدگی یا تخریب بافت گلیم شوند.
۲. آیا می‌توانم گلیم را با ماشین لباسشویی بشویم؟
خیر، بهتر است گلیم را به صورت دستی بشویید. استفاده از ماشین لباسشویی ممکن است به بافت و الیاف گلیم آسیب بزند و باعث تغییر شکل آن شود.
۳. چگونه می‌توانم از لکه‌گیری گلیم جلوگیری کنم؟
برای جلوگیری از لکه‌گیری، توصیه می‌شود که گلیم را در مکان‌های کم رفت و آمد قرار دهید و از پوشش‌های محافظ برای جلوگیری از ورود گرد و غبار و آلودگی استفاده کنید. همچنین در صورت بروز لکه، سریعاً اقدام به پاک‌کردن آن کنید تا از نفوذ آن به عمق الیاف جلوگیری شود.
